طراحی سایت یکی از مهمترین کارهایی است که برای حضور آنلاین و رشد کسبوکار خود باید انجام دهید. اما در این راه، خیلیها دچار اشتباهات بزرگی میشوند که میتواند به راحتی روی عملکرد سایت تأثیر منفی بگذارد. این اشتباهات نه تنها باعث میشوند کاربران سایت شما را ترک کنند، بلکه روی سئو (بهینهسازی سایت برای موتورهای جستجو) نیز تأثیرات بدی میگذارند. در ادامه به بررسی مهمترین اشتباهات رایج در طراحی سایت میپردازیم و میگوییم چطور میتوان از آنها جلوگیری کرد.
۱. عدم توجه به تجربه کاربری (UX)
یکی از بزرگترین اشتباهاتی که در طراحی سایتها دیده میشود، بیتوجهی به تجربه کاربری یا همون UX است. UX یعنی اینکه چقدر کاربر از کار کردن با سایت شما لذت میبرد و چقدر راحت میتواند به اطلاعاتی که نیاز دارد دسترسی پیدا کند. فرض کنید وارد سایتی میشوید و نمیتوانید گزینههایی مثل «تماس با ما» یا «خدمات» را به راحتی پیدا کنید. قطعاً حس خوبی نخواهید داشت، نه؟
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ خیلی از طراحان وب بیشتر به زیبایی سایت اهمیت میدهند تا به راحتی استفاده از آن. برای همین ممکن است سایتی طراحی کنند که از نظر ظاهری جذاب است، اما کار کردن با آن سخت و گیجکننده باشد.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ قبل از اینکه طراحی سایت را شروع کنید، خوب فکر کنید که چه کسانی قرار است از سایت شما استفاده کنند. اگر قرار است سایتی برای فروش محصولات طراحی کنید، مطمئن شوید که خرید از سایت شما سریع و ساده باشد. منوها باید واضح و مشخص باشند و اطلاعات به راحتی در دسترس باشند. همچنین از ابزارهای تست UX مثل تست A/B استفاده کنید تا ببینید کاربران با کدام نسخه سایت بیشتر ارتباط برقرار میکنند.
مثال عملی: فرض کنید فروشگاه اینترنتی شما چند دسته محصول دارد، مثل لباس، کفش، لوازم خانه. اگر دستهبندیها پیچیده باشند یا کاربران نتوانند به راحتی محصولات را پیدا کنند، احتمالاً از خرید منصرف میشوند و به سایت دیگری میروند. پس باید مطمئن شوید که دستهبندیها واضح و مسیر خرید ساده است.
۲. سرعت بارگذاری پایین سایت
یکی از بدترین اشتباهات ممکن در طراحی سایت، کند بودن سایت است. هیچکس دوست ندارد برای باز شدن یک صفحه اینترنتی ۱۰ ثانیه صبر کند. سرعت بارگذاری بالا نقش مهمی در موفقیت سایت و حتی رتبهبندی گوگل دارد.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ معمولاً سایتهایی که کند هستند از تصاویر با حجم بالا، اسکریپتهای اضافی، و هاستینگ نامناسب استفاده میکنند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ اول از همه باید تصاویر سایتتان را بهینه کنید. یعنی حجم آنها را بدون افت کیفیت کاهش دهید. همچنین از فشردهسازی فایلها استفاده کنید و اسکریپتهای غیرضروری را حذف کنید. یک راهکار دیگر استفاده از CDN (شبکه توزیع محتوا) است که باعث میشود سایت شما از چند سرور مختلف بارگذاری شود و سریعتر بالا بیاید. در نهایت، هاستینگ مناسبی انتخاب کنید تا سایتتان به کندی بارگذاری نشود.
مثال عملی: فرض کنید شما یک سایت خبری دارید و کاربران میخواهند سریع به اخبار دسترسی داشته باشند. اگر سایت شما دیر بارگذاری شود، احتمالاً به سایتهای دیگر میروند که سریعتر بارگذاری میشوند. برای جلوگیری از این مشکل، حتماً عکسها و ویدیوها را با فرمتهای بهینه آپلود کنید.

۳. عدم بهینهسازی برای موبایل
امروزه اکثر کاربران از طریق گوشیهای هوشمند وارد اینترنت میشوند. حالا تصور کنید سایتی دارید که فقط روی کامپیوتر خوب کار میکند و وقتی از موبایل باز میشود، نصف صفحه نمایش داده نمیشود یا اجزای سایت به هم ریخته هستند! این یکی از اشتباهات بسیار بزرگ است.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ بعضی از طراحان وب هنوز به اهمیت موبایل پی نبردهاند و سایتها را فقط برای کامپیوتر بهینه میکنند. گاهی هم از قالبهای قدیمی استفاده میکنند که با موبایل سازگار نیست.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ از طراحی ریسپانسیو استفاده کنید. یعنی سایتی طراحی کنید که بهطور خودکار با اندازه صفحهنمایش کاربر تطبیق پیدا کند. همچنین دقت کنید که نسخه موبایلی سایتتان سریع بارگذاری شود و محتوای غیرضروری نداشته باشد.
مثال عملی: فرض کنید شما صاحب یک فروشگاه آنلاین هستید و کاربر از طریق موبایل وارد سایت شما میشود تا محصولی را خریداری کند. اگر سایت بهدرستی نمایش داده نشود یا فرمها بههمریخته باشند، احتمال دارد کاربر خرید خود را انجام ندهد و از سایت خارج شود.
۴. استفاده از فونتهای نامناسب
یکی از مشکلات رایج در طراحی سایت، انتخاب فونت نامناسب است. فونتهای کوچک یا بزرگ، رنگهای نامناسب برای متن و پسزمینه میتواند تجربه کاربر را خراب کند و باعث شود نتواند راحت متنها را بخواند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ گاهی طراحان وب بیشتر به زیبایی فونتها اهمیت میدهند و خوانایی را فراموش میکنند. فونتهایی که زیبا هستند ولی خواندن آنها دشوار است، کاربر را خسته میکند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ سعی کنید از فونتهایی استفاده کنید که هم زیبا باشند و هم خوانا. اندازه فونت نباید خیلی کوچک باشد که چشم کاربر را خسته کند، و نباید خیلی بزرگ باشد که صفحه بهمریخته به نظر برسد. رنگ متن و پسزمینه باید کنتراست خوبی داشته باشند تا خواندن متن آسان باشد.
مثال عملی: فرض کنید شما یک وبلاگ نویس هستید و محتوای زیادی برای خواندن دارید. اگر فونتها کوچک باشند و رنگ متن و پسزمینه مشابه باشند، کاربر حوصله نخواهد داشت تا محتوای شما را بخواند.
۵. وجود لینکهای خراب یا ناقص
یکی از مشکلات خیلی آزاردهنده در طراحی سایت، لینکهای خراب یا ناقص است. تصور کنید روی یک لینک کلیک میکنید تا به صفحهی خاصی بروید و به جای آن، با پیغام «صفحه موردنظر یافت نشد» مواجه میشوید. این تجربه نهتنها برای کاربران ناامیدکننده است، بلکه باعث میشود اعتبار سایت شما پایین بیاید.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ لینکهای خراب زمانی به وجود میآیند که شما آدرس یک صفحه را در سایتتان تغییر میدهید یا آن صفحه را حذف میکنید، بدون اینکه لینکهای مربوط به آن را بهروزرسانی کنید. همچنین، ممکن است لینکها را بهدرستی کپی نکنید و در نتیجه، کاربر را به آدرس اشتباهی هدایت کنید.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ برای اطمینان از عدم وجود لینکهای خراب، باید بهطور منظم سایتتان را بررسی و لینکها را تست کنید. ابزارهایی مثل Google Search Console یا افزونههای مدیریت لینک به شما کمک میکنند تا این لینکهای مشکلدار را شناسایی و رفع کنید. همچنین، بهتر است همیشه ریدایرکت 301 برای صفحات حذفشده تنظیم کنید تا کاربر به صفحه مرتبط دیگری هدایت شود.
مثال عملی: فرض کنید کاربری وارد سایت شما میشود و میخواهد با شما تماس بگیرد. اگر لینک «تماس با ما» خراب باشد و او نتواند فرم تماس یا شماره تلفن شما را پیدا کند، احتمالاً از دستش میدهید و دیگر به سایت شما برنمیگردد.
۶. استفاده بیش از حد از تبلیغات
تبلیغات، اگر بهدرستی استفاده شوند، میتوانند درآمد خوبی برای سایت شما ایجاد کنند. اما وقتی بیش از حد تبلیغات در سایت وجود داشته باشد، باعث آزار کاربر میشود و حتی ممکن است او را از سایت شما فراری دهد.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ برخی از مدیران سایتها برای اینکه درآمد بیشتری کسب کنند، تا جایی که ممکن است تبلیغات پاپآپ، بنرهای بزرگ و تبلیغات متحرک اضافه میکنند. این تبلیغات ممکن است کاربر را از محتوای اصلی دور کنند و تجربه کاربری را خراب کنند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ باید تعادل را رعایت کنید. تعداد تبلیغات باید بهگونهای باشد که کاربر بتواند به راحتی محتوای اصلی را بخواند. از تبلیغات پاپآپ کمتر استفاده کنید، زیرا این نوع تبلیغات معمولاً بیشترین میزان آزاردهندگی را دارند. همچنین، تبلیغات را در بخشهایی از سایت قرار دهید که زیاد به چشم نیایند و باعث مزاحمت نشوند.
مثال عملی: فرض کنید وارد سایتی میشوید تا مقالهای را بخوانید، اما قبل از اینکه بتوانید حتی یک خط از مقاله را ببینید، چندین پاپآپ و بنر تبلیغاتی جلوی شما ظاهر میشوند. احتمالاً خیلی سریع سایت را ترک میکنید و به سایت دیگری میروید.

۷. پیچیدگی در ساختار سایت
یک سایت باید طوری طراحی شود که دسترسی به اطلاعات در آن ساده و سریع باشد. اما اگر ساختار سایت پیچیده باشد، کاربر به راحتی در آن سردرگم میشود و نمیتواند اطلاعات موردنیازش را پیدا کند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ پیچیدگی ساختار سایت معمولاً به این دلیل است که اطلاعات بدون دستهبندی درست و مسیر مشخصی قرار داده شدهاند. طراحان ممکن است منوهای تو در تو و پیچیدهای ایجاد کنند یا تعداد زیادی لینک در یک صفحه بگذارند که کاربر نمیداند کدام را انتخاب کند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ سایت خود را ساده و منظم طراحی کنید. از منوهای تو در تو خودداری کنید و اطلاعات را در دستهبندیهای مشخص و واضح قرار دهید. Breadcrumbs (مسیریابی) یکی از ابزارهایی است که به کاربران کمک میکند به راحتی در سایت شما پیمایش کنند و بدانند در کدام بخش سایت قرار دارند. اگر تعداد صفحات زیاد است، از نوار جستجو استفاده کنید تا کاربران بتوانند سریعاً به صفحه موردنظرشان برسند.
مثال عملی: فرض کنید شما صاحب یک سایت آموزشی هستید و کاربر میخواهد به یک مقاله خاص دسترسی پیدا کند. اگر دستهبندیها نامشخص باشند یا منوها بیش از حد پیچیده باشند، کاربر نمیتواند بهراحتی محتوای موردنظر را پیدا کند و از سایت خارج میشود.
۸. نادیده گرفتن امنیت سایت
امنیت یکی از مسائل بسیار مهم در طراحی سایت است، اما بسیاری از طراحان وب به آن توجه نمیکنند. اگر سایت شما امنیت کافی نداشته باشد، هم کاربران و هم خودتان در معرض خطرات زیادی قرار میگیرید. هکرها ممکن است اطلاعات کاربران شما را سرقت کنند یا به سایتتان آسیب بزنند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ گاهی اوقات مدیران سایتها به دلیل هزینهها یا کمبود دانش فنی، از استفاده از پروتکلهای امنیتی مناسب خودداری میکنند. همچنین، بهروزرسانیهای منظم انجام نمیشود و حفرههای امنیتی موجود در سایت بهراحتی مورد سوءاستفاده قرار میگیرند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ از گواهینامه SSL استفاده کنید تا ارتباط سایت شما با کاربران امن باشد. بهطور منظم رمزهای عبور را تغییر دهید و پلاگینهای امنیتی نصب کنید. همچنین، مطمئن شوید که تمام نرمافزارهای سایتتان، مثل CMS و پلاگینها، بهروز باشند.
مثال عملی: اگر شما یک سایت فروشگاهی دارید و اطلاعات کارت بانکی مشتریانتان به سرقت برود، هم اعتبار شما زیر سوال میرود و هم مشتریان دیگر اعتمادی به خرید از سایت شما نخواهند داشت.
۹. عدم توجه به دسترسیپذیری (Accessibility)
یکی از جنبههای مهم طراحی سایت که اغلب نادیده گرفته میشود، دسترسیپذیری است. این موضوع به معنای این است که سایت شما باید برای همه افراد، از جمله افرادی با معلولیتهای جسمی یا حسی، قابل استفاده باشد. به عنوان مثال، افرادی که مشکل بینایی دارند باید بتوانند از طریق ابزارهای صفحهخوان محتوای سایت شما را درک کنند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ بیشتر طراحان وب ممکن است در مورد دستورالعملهای دسترسیپذیری اطلاعات کافی نداشته باشند یا فکر کنند که این موضوع اهمیت کمی دارد. همچنین، ممکن است به دلیل هزینههای بیشتر یا زمانبر بودن ایجاد دسترسیپذیری، آن را به تعویق بیاندازند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ باید مطمئن شوید که سایت شما مطابق با استانداردهای جهانی دسترسیپذیری (مثل WCAG) طراحی شده است. استفاده از متن جایگزین برای تصاویر، طراحی فرمهای دسترسیپذیر، و ارائهی گزینههای کنترل اندازهی متن و رنگبندی برای کاربران از مهمترین اقداماتی هستند که میتوانید انجام دهید.
مثال عملی: فرض کنید یک کاربر با مشکلات بینایی وارد سایت شما میشود و از صفحهخوان استفاده میکند. اگر تصاویر شما متن جایگزین نداشته باشند یا محتوای سایت بدون ترتیب مناسب ساختار داده شده باشد، این کاربر قادر به استفاده از سایت شما نخواهد بود و احتمالاً آن را ترک خواهد کرد.
۱۰. استفاده از فونتهای ناخوانا یا ناهماهنگ
فونتها یکی از عوامل مهم در ایجاد تجربه کاربری مناسب هستند. اگر از فونتهای غیرمناسب، ناخوانا یا ناهماهنگ استفاده کنید، کاربران در خواندن متن دچار مشکل میشوند و این میتواند باعث افت تجربه کاربری شود.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ بسیاری از طراحان وب به دنبال زیبایی بصری بیش از حد هستند و از فونتهای فانتزی استفاده میکنند که ممکن است برای کاربر جذاب نباشد یا بهراحتی قابل خواندن نباشد. همچنین، استفاده از فونتهای متنوع و ناهماهنگ در بخشهای مختلف سایت ممکن است باعث گیج شدن کاربر شود.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ از فونتهایی استفاده کنید که خوانایی بالا داشته باشند و با طراحی کلی سایت هماهنگ باشند. بهتر است بیش از دو یا سه نوع فونت مختلف در سایت استفاده نکنید و از اندازههای مناسب برای عنوانها و متنهای بدنه استفاده کنید.
مثال عملی: فرض کنید وارد سایتی میشوید که از فونتهای مختلف با اندازهها و استایلهای غیرهمسان در بخشهای مختلف استفاده شده است. این موضوع نهتنها از جذابیت بصری سایت میکاهد، بلکه خواندن متنها را هم برای کاربران دشوار میکند.

۱۱. عدم استفاده از فرمهای تماس ساده و کارآمد
وجود فرم تماس در یک سایت اهمیت زیادی دارد، بهویژه اگر سایت شما خدمات یا محصولات خاصی ارائه میدهد. اگر فرمهای تماس پیچیده و طولانی باشند، ممکن است کاربران تمایلی به پر کردن آنها نداشته باشند و از تماس با شما صرفنظر کنند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ برخی طراحان وب به دنبال دریافت اطلاعات زیادی از کاربران هستند و فرمهای طولانی با فیلدهای اضافی طراحی میکنند. این اشتباه معمولاً به دلیل عدم توجه به تجربه کاربری و عدم آگاهی از حداقل اطلاعات ضروری رخ میدهد.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ فرمهای تماس خود را ساده و کوتاه نگه دارید. فقط اطلاعات ضروری را از کاربر بخواهید و از فیلدهای اضافی خودداری کنید. استفاده از CAPTCHA یا ابزارهای ضد اسپم نیز برای جلوگیری از پیامهای غیرضروری و اسپم بسیار مفید است.
مثال عملی: فرض کنید شما به دنبال یک طراح وب هستید و وارد سایتی میشوید که باید یک فرم تماس با ۲۰ فیلد را پر کنید تا بتوانید با شرکت موردنظر ارتباط برقرار کنید. احتمالاً ترجیح میدهید به سایت دیگری بروید که فرم تماس سادهتری دارد.
۱۲. عدم توجه به SEO در طراحی سایت
بهینهسازی برای موتورهای جستجو (SEO) یکی از جنبههای حیاتی طراحی سایت است. بدون SEO مناسب، سایت شما بهسختی در نتایج جستجو ظاهر میشود و کاربران کمتری آن را پیدا میکنند. بسیاری از اشتباهات طراحی سایت باعث میشود موتورهای جستجو نتوانند بهدرستی محتوای سایت را بخوانند و فهرست کنند.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ ممکن است طراحان وب تنها به جنبههای زیباییشناختی سایت توجه کنند و از بهینهسازیهای فنی مانند تگهای عنوان، توضیحات متا، ساختار URL و سایتمپ غافل شوند. این اشتباه معمولاً به دلیل عدم آگاهی از الگوریتمهای موتورهای جستجو رخ میدهد.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ مطمئن شوید که تمامی تگهای متا بهدرستی استفاده شدهاند و از ساختار URL مناسب بهرهمند هستید. همچنین، باید مطمئن شوید که سایتتان دارای نقشه سایت (Sitemap) و فایل robots.txt است تا موتورهای جستجو بتوانند بهراحتی سایت شما را کراول کنند. استفاده از کلمات کلیدی در محتوای سایت نیز باید بهدرستی و بهطور طبیعی انجام شود.
مثال عملی: اگر شما یک فروشگاه آنلاین دارید و محصولات خود را بهخوبی توصیف نکردهاید یا از کلمات کلیدی مناسب استفاده نمیکنید، احتمالاً سایت شما در صفحات پایینتری از نتایج جستجو نمایش داده میشود و از دسترسی کاربران جدید دور میماند.
۱۳. نداشتن بلاگ یا بخش محتوایی بهروز
امروزه یکی از عوامل کلیدی در موفقیت سایتها، داشتن یک بلاگ یا بخش محتوایی بهروز است. این بخش به شما کمک میکند تا از طریق محتوای آموزشی، راهنماها و مقالات مرتبط با کسبوکارتان، با کاربران در ارتباط باشید و به آنها ارزش ارائه دهید.
- چرا این اشتباه رخ میدهد؟ برخی از کسبوکارها تصور میکنند که نیازی به تولید محتوا ندارند یا وقت کافی برای این کار ندارند. همچنین، ممکن است از اهمیت محتوای تازه و بهروز در رتبهبندی موتورهای جستجو آگاهی نداشته باشند.
- چطور از این اشتباه جلوگیری کنیم؟ داشتن یک برنامه منظم تولید محتوا بسیار مهم است. باید بهطور منظم محتوای تازه و کاربردی تولید کنید که به سوالات و نیازهای کاربران پاسخ دهد. بلاگنویسی و ارائه راهنماهای تخصصی در زمینه کاری شما میتواند به جذب کاربران جدید و حفظ کاربران فعلی کمک کند.
مثال عملی: فرض کنید وارد سایتی میشوید که هیچ بلاگ یا مقالهای ندارد و تنها محصولات را نمایش میدهد. احتمالاً احساس میکنید که این سایت اطلاعات کافی و مفیدی ارائه نمیدهد و به دنبال سایتی میروید که علاوه بر محصولات، مقالاتی نیز درباره نحوه استفاده از محصولات و اطلاعات مرتبط با صنعت مربوطه دارد.
جمعبندی و راهکارهای نهایی
حالا که با برخی از اشتباهات رایج در طراحی سایت آشنا شدید، وقت آن است که سایت خود را بررسی و اصلاحات لازم را انجام دهید تا تجربه کاربری بهتری ارائه دهید و در نتایج جستجوی موتورهای جستجو بهتر دیده شوید. در ادامه چند راهکار عملی و کلی برای داشتن یک سایت موفق را مرور میکنیم:
- همیشه به فکر بهبود تجربه کاربری باشید: سایت شما باید برای کاربران ساده و قابل دسترسی باشد.
- بهینهسازی برای موبایل را فراموش نکنید: بیشتر کاربران امروزه از طریق موبایل به سایتها دسترسی دارند، بنابراین سایت شما باید در دستگاههای مختلف بهخوبی نمایش داده شود.
- از لینکهای خراب جلوگیری کنید: بهصورت منظم سایت خود را برای لینکهای خراب و اشتباه بررسی کنید.
- تبلیغات را با احتیاط استفاده کنید: تبلیغات زیاد و غیرمناسب میتواند کاربران را از سایت شما دور کند.
- محتوای مفید و ارزشمند تولید کنید: ارائه مقالات، بلاگها و راهنماهای مفید میتواند کاربران جدید را جذب کرده و رتبه سایت شما را در نتایج جستجو بهبود بخشد.
راهکارهای عملی برای جلوگیری از این اشتباهات
حالا که با اشتباهات رایج در طراحی سایت آشنا شدید، بیایید چند راهکار ساده و کاربردی برای جلوگیری از آنها مرور کنیم:
- تجربه کاربری را جدی بگیرید: سایت خود را مثل یک مهماننواز طراحی کنید. هرچه کاربر راحتتر بتواند از سایت شما استفاده کند، احتمال بازگشت او بیشتر خواهد بود.
- سرعت سایت را همیشه بررسی کنید: ابزارهایی مثل GTmetrix و Google PageSpeed Insights به شما کمک میکنند تا سرعت سایتتان را ارزیابی و مشکلات را برطرف کنید.
- نسخه موبایل را تست کنید: حتماً سایتتان را روی چند دستگاه مختلف (گوشی، تبلت، کامپیوتر) چک کنید تا مطمئن شوید در همه اندازهها بهدرستی نمایش داده میشود.
- از ابزارهای امنیتی استفاده کنید: هیچوقت از اهمیت امنیت غافل نشوید. پلاگینهای امنیتی، بهروزرسانی منظم، و استفاده از پروتکلهای HTTPS جزو الزامات هر سایت هستند.
- لینکها را بهروز نگه دارید: بهطور منظم لینکهای داخلی و خارجی سایت را بررسی کنید و لینکهای خراب را اصلاح کنید.
- تبلیغات را کنترل کنید: تبلیغات را در بخشهایی از سایت قرار دهید که به محتوا آسیبی نمیزنند و تجربه کاربری را خراب نمیکنند.
- ساختار سایت را ساده و قابلفهم کنید: دستهبندیها، منوها و صفحات را طوری طراحی کنید که کاربر بهراحتی بتواند به هر بخش دسترسی پیدا کند.